Sáng nay tại thư viện Tông tòa, Đức Thánh cha Phanxicô tiếp tục trình bày loạt bài giáo lý về 8 mối phúc. Chủ đề hôm nay ĐTC tập trung vào mối phúc thứ 5 : "Phúc cho ai có lòng thương xót, vì họ sẽ được xót thương". Và hôm nay, ĐTC cũng mời gọi mọi người hưởng ứng lời kêu gọi của các giám mục Ý, cùng lần chuỗi Mân côi, Mầu nhiệm Sự sáng, vào lúc 21g00, ngày 19/3/2020, để cầu nguyện cho bệnh dịch mau kết thúc.
Anh chị em thân mến
Hôm nay chúng ta tập trung vào Mối phúc thứ năm : “Phúc cho ai có lòng thương xót, vì họ sẽ được xót thương” (Mt 5,7). Trong Mối phúc này có một điều đặc biệt: điều duy nhất trong đó nguyên nhân và kết quả của hạnh phúc trùng khớp nhau đó là lòng thương xót. Những ai thực thi lòng thương xót họ sẽ tìm thấy được lòng thương xót, họ sẽ “được xót thương”.
Chủ đề tha thứ lẫn nhau này, không chỉ hiện diện trong Mối phúc này nhưng còn được tái diễn trong Tin mừng. Và làm sao có thể khác đi được? Lòng thương xót chính là con tim của Thiên Chúa. Chúa Giêsu nói: “Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha” (Lc 6,37). Luôn có đi có lại. Và thư của thánh Giacôbê đã khẳng định: “Còn ai thương xót, thì chẳng quan tâm đến việc xét xử" (2,13).
Nhưng trước hết là trong Kinh Lạy Cha, chúng ta cầu nguyện: "Xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha cho kẻ có nợ chúng con" ( Mt 6:12); và yêu cầu này là lời duy nhất được lặp lại ở phần cuối: "Thật vậy, nếu anh em tha lỗi cho người ta, thì Cha anh em trên trời cũng sẽ tha thứ cho anh em. Nhưng nếu anh em không tha thứ cho người ta, thì Cha anh em cũng sẽ không tha lỗi cho anh em" (Mt 6, 14-15; x GLCG, số 2838).
Có hai điều không thể tách rời được: cho đi sự tha thứ và nhận được tha thứ. Nhưng có rất nhiều người gặp khó khăn trong chuyện này đó là họ không thể tha thứ. Nhiều lần chúng ta gặp đại họa đến nỗi khả năng tha thứ có vẻ như phải leo lên một ngọn núi rất cao: một nỗ lực to lớn; và người ta nghĩ rằng: không thể nào được, điều này không thể được. Vấn đề về tính hỗ tương của lòng thương xót cho chúng ta biết rằng chúng ta cần đảo ngược quan điểm. Từ chỗ một mình chúng ta không thể làm gì được, chúng ta cần ân sủng của Thiên Chúa, chúng ta phải kêu xin điều đó. Thật vậy, nếu Mối phúc thứ năm hứa sẽ tìm thấy được lòng thương xót và trong Kinh Lạy Cha chúng ta kêu cầu Chúa tha nợ, điều đó muốn nói rằng tự bản chất chúng ta là con nợ và chúng ta cần phải tìm kiếm lòng thương xót.
Tất cả chúng ta đều là những người mắc nợ. Tất cả. Đối với Thiên Chúa, Ngài luôn quảng đại và hướng về anh chị em. Mỗi người nên biết rằng chúng ta không phải là người cha hay mẹ, không phải là người chồng hay vợ, không phải là người anh hay chị. Chúng ta là những “kẻ thiếu thốn” trong cuộc sống. Chúng ta cần lòng thương xót. Chúng ta biết rằng, chúng ta cũng đã làm điều xấu, luôn luôn thiếu một điều đó là sự thiện lành mà lẽ ra chúng ta cần phải làm.
Đúng hơn sự nghèo đói của chính chúng ta trở thành sức mạnh để tha thứ! Chúng ta là kẻ có nợ và nếu như chúng ta đã nghe từ đầu, chúng ta sẽ bị đong đếm với chính phép đo mà chúng ta đã đong đếm với người khác (x. Lc 6,38), vì thế cho nên chúng ta cần mở rộng biện pháp và tha thứ cho những người mắc nợ chúng ta. Mọi người cần phải nhớ rằng chúng ta cần phải tha thứ và cần được thứ tha, cần sự kiên nhẫn; đó là bí mật của lòng thương xót: tha thứ và được thứ tha. Cho nên, Thiên Chúa đi bước trước và tha thứ cho chúng ta trước (x. Rm 5,8). Khi nhận ơn tha thứ của Chúa, chúng ta dần trở nên có khả năng tha thứ. Do đó sự khốn khổ và thiếu thốn sự công chính của chúng ta trở thành cơ hội để mở ra cho mình Nước trời, một thước đo lớn nhất, thước đo của Thiên Chúa, đó là lòng thương xót.
Lòng thương xót của chúng ta đến từ đâu? Chúa Giêsu nói với chúng ta: "Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ" ( Lc 6:36). Càng đón nhận tình yêu của Chúa Cha bao nhiêu, chúng ta càng được yêu nhiều bấy nhiêu (x. GLCG 2842). Lòng thương xót không phải là một chiều kích giữa muôn chiều kích, nhưng đó là trung tâm của cuộc sống Kitô hữu: Không có Kitô giáo nào mà không có lòng thương xót . Nếu đạo Kitô giáo không mang chúng ta đến với lòng thương xót, chúng ta đã lầm đường, vì lòng thương xót là mục đích duy nhất thực sự của mỗi hành trình thiêng liêng. Đó là một trong những hoa trái đẹp đẽ nhất của đức ái (x. GLCG 1829).
Tôi nhớ là chủ đề này được chọn ngay từ buổi đọc Kinh Truyền tin đầu tiên mà tôi đã nói với tư cách là Giáo hoàng: lòng thương xót. Và điều này vẫn còn rất ấn tượng đối với tôi, như một sứ điệp, với tư cách là Giáo hoàng tôi luôn phải nêu ra, một sứ điệp phải sống hằng ngày: lòng thương xót.
Tôi nhớ trong những ngày đó tôi cũng đã có chút thái độ “thẹn thùng” khi công khai cuốn sách về lòng thương xót, vừa được ĐHY Kasper công bố. Và ngày đó tôi cảm thấy rất mạnh mẽ vì đây là sứ điệp tôi phải thi hành, với tư cách là Giám mục Rôma: lòng thương xót, lòng thương xót, xin vui lòng, tha thứ.
Lòng thương xót của Chúa là sự giải thoát và là niềm vui của chúng ta. Chúng ta sống lòng thương xót và chúng ta không thể cho mình sống mà không biết thương xót: đó là không khí để hít thở. Chúng ta quá nghèo để đặt ra các điều kiện, chúng ta cần phải tha thứ, vì chúng ta cần được thứ tha. Cám ơn.
Bài giáo lý của ĐTC sau đó được tóm tắt bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau. ĐTC đã gửi lời chào thăm các tín hữu qua phương tiện truyền thông và sau cùng ngài nói :
Ngày mai chúng ta sẽ mừng kính trọng thể lễ Thánh Giuse. Trong cuộc sống, lao động, gia đình, niềm vui và nỗi buồn, Thánh Giuse luôn ra sức nỗ lực và yêu mến Chúa, sống xứng đáng với lời khen ngợi của Thánh kinh, như một người công chính và khôn ngoan. Anh chị em hãy siêng năng cầu xin ngài với lòng tín thác, đặc biệt trong những giây phút khó khăn và hãy tín thác cuộc sống của chúng ta cho Thánh cả Giuse.
Đức Thánh cha nói tiếp:
Bản thân tôi thực hiện lời kêu gọi của các Giám mục Italy, trong tình trạng khẩn cấp để bảo vệ sức khỏe, các ngài đã khuyến khích một buổi cầu nguyện cho toàn đất nước. Mỗi gia đình, mỗi tín hữu, mỗi cộng đoàn dòng tu: tất cả cùng hiệp nhất cách thiêng liêng, vào ngày mai lúc 21 giờ cùng lần chuỗi Mân Côi, với Mầu nhiệm Sự sáng. Tôi sẽ cùng lần chuỗi với anh chị em ở đây.
Xin Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, Mẹ sức khỏe của những người tàn tật, dẫn đưa chúng ta đến trước gương mặt rạng ngời và được biến đổi của Chúa Giêsu Kitô và trước Thánh Tâm Chúa, qua Mẹ chúng ta dâng lên Chúa lời kinh Mân côi, dưới sự che chở đầy yêu thương của thánh cả Giuse, Đấng bảo vệ Gia đình Thánh và gia đình chúng ta.
Chúng ta cùng cầu xin Thánh Giuse thương bảo vệ gia đình chúng ta cách đặc biệt, nhất là những người yếu đau và những người đang chăm sóc các bệnh nhân: các bác sĩ, y tá, tình nguyện viên là những người đang liều mình trong việc phục vụ này.
Thứ sáu và thứ Bảy tuần sau, 20-21/3, sáng kiến được gọi là 24 giờ cho Chúa sẽ được diễn ra. Đây là thời quan trọng của Mùa chay để giúp chúng ta đến gần với Bí tích Hòa giải.
Thật không may, ở Rôma, Italy và các nước khác, sáng kiến này không thể diễn ra như thường lệ do sự xuất hiện của Coronavirus. Tuy nhiên ở các nơi khác trên thế giới truyền thống tốt đẹp này có thể được diễn ra. Tôi mời gọi anh chị em thành tâm chạy đến với lòng thương xót Chúa qua việc xưng tội và cầu nguyện cho những người đang phải đối mặt với những thử thách vì đại dịch.
Tác giả bài viết: Giuse Võ Tá Hoàng chuyển ngữ