Đức Maria được các Tông đồ đề cao và đã góp phần hết sức có thể cho Giáo hội sơ khai.
Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ của Đấng Cứu Thế, Chúa Giêsu Kitô, đã đóng một vai trò cơ bản trong những biến cố làm thay đổi thế giới. Mẹ đã sinh ra Đấng Cứu Thế, đã nuôi nấng và ở bên cạnh Người dưới chân thập giá.
Sau cái chết và sống lại của Chúa Giêsu, Tân ước kể rất ít về hoạt động của Đức Maria. Nếu Chúa Giêsu đã trao cho các tông đồ vai trò rao giảng Tin mừng cho thế giới, thì Đức Maria đã làm gì? Đức Maria có tham gia gì trong những ngày đầu của Giáo hội không?
Tân ước cho chúng ta một vài chỉ dẫn về vai trò của Đức Maria giữa các Tông đồ.
Trước hết, Chúa Giêsu đã trao phó Mẹ của Người cho thánh Gioan, “người môn đệ được yêu”. Người ta thường chấp nhận rằng, vào thời điểm Chúa Giêsu chịu tử nạn, người cha nuôi của Ngài là thánh Giuse đã chết, để Chúa Giêsu lại cho gia đình dưới sự chăm sóc của người mẹ.
Khi hấp hối trên thập giá, Chúa Giêsu đã bảo thánh Gioan chăm sóc Mẹ của mình: “Khi thấy thân mẫu và môn đệ mình thương mến đứng bên cạnh, Đức Giêsu nói với thân mẫu rằng: "Thưa Bà, đây là con của Bà". Rồi Người nói với môn đệ: "Đây là mẹ của anh". Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình” (Ga 19, 26-27).
Ban đầu có vẻ như thánh Gioan chăm sóc Mẹ ở Giêrusalem, như sách Công vụ Tông đồ đã viết: “Bấy giờ các ông từ núi gọi là núi Ôliu trở về Giêrusalem. Núi này ở gần Giêrusalem, cách đoạn đường được phép đi trong ngày sabát. Trở về nhà, các ông lên lầu trên, là nơi các ông trú ngụ. Đó là các ông: Phêrô, Gioan, Giacôbê, Anrê, Philípphê, Tôma, Batôlômêô, Máthêu, Giacôbê con ông Anphê, Simôn thuộc nhóm Quá Khích, và Giuđa con ông Giacôbê. Tất cả các ông đều đồng tâm nhất trí, chuyên cần cầu nguyện cùng với mấy người phụ nữ, với bà Maria thân mẫu Đức Giêsu, và với anh em của Đức Giêsu” (Cv 1, 12-14).
Rõ ràng Đức Maria đã hiện diện giữa các tông đồ trong những ngày đầu của Giáo hội, đã hiệp nhất với họ trong việc cầu nguyện. Sự hiện diện của Mẹ có lẽ rất thanh lặng, đã nâng đỡ và khích lệ sứ vụ của các Tông đồ.
Sau cái chết của Đức Maria, thánh Luca kể rằng: “Khi đến ngày lễ Ngũ Tuần, mọi người đang tề tựu ở một nơi, bỗng từ trời phát ra một tiếng động, như tiếng gió mạnh ùa vào đầy cả căn nhà, nơi họ đang tụ họp. Rồi họ thấy xuất hiện những hình lưỡi giống như lưỡi lửa tản ra đậu xuống từng người một” (Cv 2,1-3). Mặc dù không đề cập cách rõ ràng, nhưng nhiều người tin rằng Đức Maria đã hiện diện giữa các môn đệ trong ngày lễ Hiện Xuống, làm chứng cho việc tuôn đổ Thánh Thần trên tất cả những người đang hiện diện.
Các hoạt động của Đức Maria sau đó không được nói đến trong Tân ước, và cũng không ai biết thêm được những gì đã xảy ra tiếp theo.
Có truyền thống cho rằng thánh sử Gioan ở thành Êphêsô. Nhiều người tin rằng thánh Gioan sống trong thành này và Đức Maria cũng đã sống với Gioan tại đó, và việc lên trời của Mẹ cũng đã diễn ra ở đó. Cho nên, có thể Đức Maria đã dành phần lớn cuộc đời mình cho việc cầu nguyện và suy niệm.
Một truyền thống khác cho rằng thánh Luca đã tham vấn Đức Maria để viết ra Tin mừng của mình. Thánh nhân khẳng định rằng mình đã nghe từ nhiều người khác nhau để soạn ra trình thuật Tin mừng của mình, mặc dù ngài không nói gì về Đức Maria (Lc 1,1-3). Bằng chứng cho thấy điều này có thể xảy ra vì Tin mừng của Luca có rất nhiều tham chiếu về Đức Maria, trong đó có cả những câu chuyện chỉ có Đức Maria biết mà thôi.
Cuối cùng chúng ta biết rất ít về vai trò của Đức Maria giữa các Tông đồ, nhưng chúng ta biết rằng, Mẹ đã ở đó, với tư cách là Mẹ của Đấng cứu Thế, có lẽ Mẹ có một vai trò đặc biệt. Vì vậy, không uổng công khi Giáo hội cầu khẩn cùng Đức Maria như “Nữ vương các Tông đồ”.
Sau cái chết và sống lại của Chúa Giêsu, Tân ước kể rất ít về hoạt động của Đức Maria. Nếu Chúa Giêsu đã trao cho các tông đồ vai trò rao giảng Tin mừng cho thế giới, thì Đức Maria đã làm gì? Đức Maria có tham gia gì trong những ngày đầu của Giáo hội không?
Tân ước cho chúng ta một vài chỉ dẫn về vai trò của Đức Maria giữa các Tông đồ.
Khi hấp hối trên thập giá, Chúa Giêsu đã bảo thánh Gioan chăm sóc Mẹ của mình: “Khi thấy thân mẫu và môn đệ mình thương mến đứng bên cạnh, Đức Giêsu nói với thân mẫu rằng: "Thưa Bà, đây là con của Bà". Rồi Người nói với môn đệ: "Đây là mẹ của anh". Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình” (Ga 19, 26-27).
Ban đầu có vẻ như thánh Gioan chăm sóc Mẹ ở Giêrusalem, như sách Công vụ Tông đồ đã viết: “Bấy giờ các ông từ núi gọi là núi Ôliu trở về Giêrusalem. Núi này ở gần Giêrusalem, cách đoạn đường được phép đi trong ngày sabát. Trở về nhà, các ông lên lầu trên, là nơi các ông trú ngụ. Đó là các ông: Phêrô, Gioan, Giacôbê, Anrê, Philípphê, Tôma, Batôlômêô, Máthêu, Giacôbê con ông Anphê, Simôn thuộc nhóm Quá Khích, và Giuđa con ông Giacôbê. Tất cả các ông đều đồng tâm nhất trí, chuyên cần cầu nguyện cùng với mấy người phụ nữ, với bà Maria thân mẫu Đức Giêsu, và với anh em của Đức Giêsu” (Cv 1, 12-14).
Rõ ràng Đức Maria đã hiện diện giữa các tông đồ trong những ngày đầu của Giáo hội, đã hiệp nhất với họ trong việc cầu nguyện. Sự hiện diện của Mẹ có lẽ rất thanh lặng, đã nâng đỡ và khích lệ sứ vụ của các Tông đồ.
Sau cái chết của Đức Maria, thánh Luca kể rằng: “Khi đến ngày lễ Ngũ Tuần, mọi người đang tề tựu ở một nơi, bỗng từ trời phát ra một tiếng động, như tiếng gió mạnh ùa vào đầy cả căn nhà, nơi họ đang tụ họp. Rồi họ thấy xuất hiện những hình lưỡi giống như lưỡi lửa tản ra đậu xuống từng người một” (Cv 2,1-3). Mặc dù không đề cập cách rõ ràng, nhưng nhiều người tin rằng Đức Maria đã hiện diện giữa các môn đệ trong ngày lễ Hiện Xuống, làm chứng cho việc tuôn đổ Thánh Thần trên tất cả những người đang hiện diện.
Các hoạt động của Đức Maria sau đó không được nói đến trong Tân ước, và cũng không ai biết thêm được những gì đã xảy ra tiếp theo.
Có truyền thống cho rằng thánh sử Gioan ở thành Êphêsô. Nhiều người tin rằng thánh Gioan sống trong thành này và Đức Maria cũng đã sống với Gioan tại đó, và việc lên trời của Mẹ cũng đã diễn ra ở đó. Cho nên, có thể Đức Maria đã dành phần lớn cuộc đời mình cho việc cầu nguyện và suy niệm.
Một truyền thống khác cho rằng thánh Luca đã tham vấn Đức Maria để viết ra Tin mừng của mình. Thánh nhân khẳng định rằng mình đã nghe từ nhiều người khác nhau để soạn ra trình thuật Tin mừng của mình, mặc dù ngài không nói gì về Đức Maria (Lc 1,1-3). Bằng chứng cho thấy điều này có thể xảy ra vì Tin mừng của Luca có rất nhiều tham chiếu về Đức Maria, trong đó có cả những câu chuyện chỉ có Đức Maria biết mà thôi.
Cuối cùng chúng ta biết rất ít về vai trò của Đức Maria giữa các Tông đồ, nhưng chúng ta biết rằng, Mẹ đã ở đó, với tư cách là Mẹ của Đấng cứu Thế, có lẽ Mẹ có một vai trò đặc biệt. Vì vậy, không uổng công khi Giáo hội cầu khẩn cùng Đức Maria như “Nữ vương các Tông đồ”.
G. Võ Tá Hoàng chuyển ngữ