Giáo hội Công giáo thường được coi là một thể chế đầy những nguyên tắc và ràng buộc. Thực ra, có rất ít những “điều buộc” được thiết lập, có thể nói, đó là những điều tối thiểu cần thiết ngõ hầu dẫn đến một cuộc sống kết hiệp với Chúa Kitô.
Các điều răn của Hội thánh tạo nên nền tảng cho một cuộc sống thánh thiện. Các giới răn này như những dấu chỉ được xếp đặt dọc theo một lộ trình dài dẫn đến Nước Trời. Chúng giúp các tín hữu không đánh mất mục tiêu cần đạt được và luôn đi đúng hướng. Không có những điều ấy, người tín hữu dễ lạc bước và lênh đênh không mục đích.
Sách Giáo lý của Giáo hội Công giáo giải thích rằng: “Các điều răn Hội Thánh nhằm nâng đỡ một đời sống luân lý gắn liền với đời sống phụng vụ và được đời sống này nuôi dưỡng. Tính cách bó buộc của các luật thiết định do các mục tử ban hành này có mục đích bảo đảm cho các tín hữu mức cần thiết phải có trong tinh thần cầu nguyện, trong cố gắng sống hợp với luân lý, trong sự gia tăng lòng mến Chúa yêu người" (GLCG 2041).
Những điều răn này trình bày ở mức tối thiểu những gì được yêu cầu đối với mỗi người công giáo. Tuy nhiên, luôn có thể làm tốt hơn mức tối thiểu, và các thánh là những tấm gương cho những người nam nữ, đã trở thành những mẫu gương tiêu biểu của các nhân đức Kitô giáo “đến mức anh hùng” trong cuộc sống của họ.
Dưới đây là một cái nhìn tổng thể về những nghĩa vụ - tương đối ít – được đưa ra cho chúng ta hầu dẫn đến một cuộc sống thánh thiện. Chúng có vẻ ép buộc, tuy nhiên chúng ta cần nhớ rằng các nghĩa vụ này được đưa ra không phải để áp chế chúng ta mà trái lại, để chúng ta đạt được niềm hạnh phúc vô biên. Tóm lại, chúng xứng đáng để chúng ta duy trì.
1 – DỰ LỄ VÀ KIÊNG VIỆC XÁC NGÀY CHÚA NHẬT CÙNG CÁC NGÀY LỄ BUỘC
Điều răn thứ nhất: “Dự lễ ngày Chúa nhật và các ngày lễ buộc”, các tín hữu buộc phải tham dự thánh lễ và không làm những công việc nô dịch đòi các tín hữu thánh hóa ngày mừng Chúa Phục Sinh, cũng như những lễ phụng vụ chính để tôn kính các mầu nhiệm của Chúa, của Đức Trinh Nữ Maria Diễm Phúc, của các thánh, trước hết bằng việc tham dự cử hành Bí Tích Thánh Thể, là bí tích qui tụ cộng đoàn, và tránh tất cả những công việc tự bản chất ngăn trở việc thánh hóa những ngày ấy (GLCG 2042).
2 – XƯNG TỘI TRONG MỘT NĂM ÍT LÀ MỘT LẦN
Điều răn thứ hai : “Mọi tín hữu buộc phải xưng tội trong một năm ít là một lần” bảo đảm việc chuẩn bị rước Thánh Thể bằng việc chuẩn bị lãnh nhận bí tích Hòa Giải, nối tiếp công việc hoán cải và tha thứ của bí tích Thánh Tẩy (GLCG 2042).
3 – RƯỚC MÌNH THÁNH CHÚA TRONG MÙA PHỤC SINH
Điều răn thứ ba : “Mọi tín hữu buộc phải rước Mình Thánh Chúa ít là một lần trong mùa Phục Sinh” bảo đảm mức tối thiểu trong việc rước Mình Máu Chúa Giêsu. Điều răn này phải được chu toàn vào mùa Phục Sinh, vì lễ Phục Sinh là nguồn gốc và là trung tâm của phụng vụ Ki-tô giáo" (GLCG 2042).
4 – GIỮ CHAY VÀ KIÊNG THỊT NHỮNG NGÀY HỘI THÁNH DẠY
Điều răn thứ tư : “Vào những ngày sám hối do Hội Thánh ấn định, các tín hữu buộc phải kiêng thịt và giữ chay” bảo đảm thời gian tu luyện và sám hối để chuẩn bị tâm hồn mừng các ngày lễ phụng vụ. Chay tịnh và hãm mình góp phần giúp chúng ta làm chủ được các bản năng và đạt tới tự do nội tâm (GLCG 2043).
5 - MỖI NGƯỜI THEO KHẢ NĂNG, ĐÓNG GÓP CHO CÁC NHU CẦU VẬT CHẤT CHO HỘI THÁNH
Điều răn thứ năm: “Các tín hữu buộc phải đóng góp cho các nhu cầu của Hội Thánh” dạy các tín hữu có bổn phận chu cấp cho những nhu cầu vật chất của Hội Thánh, tùy theo khả năng mỗi người” (GLCG 2043).
----------
Giải thích thêm của người dịch
Trước kia chúng ta vẫn thường đọc Hội thánh có sáu điều răn. Tuy nhiên, theo Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo, năm 1992, tóm lại còn năm điều thay vì sáu điều. Thế nhưng, chúng ta không bỏ đi bất cứ điều nào trong sáu điều đã đọc trước kia, mà còn thêm một điều mới: đóng góp cho các nhu cầu vật chất của hội thánh.
Cụ thể như sau:
· Thứ nhất: Xem lễ ngày Chúa nhật cùng các ngày lễ buộc.
· Thứ hai: Chớ làm việc xác ngày Chúa nhật cùng các ngày lễ buộc.
Gộp lại thành DỰ LỄ VÀ KIÊNG VIỆC XÁC NGÀY CHÚA NHẬT CÙNG CÁC NGÀY LỄ BUỘC
· Thứ năm: Giữ chay những ngày Hội Thánh buộc.
· Thứ sáu: Kiêng thịt ngày Thứ Sáu cùng những ngày Hội Thánh dạy.
Gộp lại thành : GIỮ CHAY VÀ KIÊNG THỊT NHỮNG NGÀY HỘI THÁNH DẠY
Như vậy chỉ còn bốn điều và thêm một điều nữa là năm.
G. Võ Tá Hoàng