Đây không chỉ là nơi giao tiếp và giải trí: mạng xã hội có thể có "mặt tiêu cực" của nó.
Ưu và nhược điểm của mạng xã hội
Tờ "Tạp chí Quản lý Thông tin Toàn cầu" đã xuất bản một bài nghiên cứu chuyên sâu, trong đó các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Công nghệ Sydney và Đại học Macquarie, sau khi phân tích 50 nghiên cứu về chủ đề đã được công bố kể từ năm 2003 đến năm 2018, tuyên bố rằng họ đã xác định được 46 tác động tiêu cực cụ thể do mạng xã hội gây ra. Không chỉ những tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể lý và tâm lý, như là lo lắng và căng thẳng, mà còn ảnh hưởng đến sự riêng tư, an toàn và công việc.
Lợi ích và tiềm năng to lớn: đây là những gì chúng ta thường thấy trong cụm từ “mạng xã hội”. Nhưng nó không chỉ tồn tại trong những khía cạnh tích cực mà còn có cả mặt trái (tiêu cực) nữa: từ mất lòng tự trọng đến cô đơn, từ quá tải thông tin đến rình rập, từ xâm phạm quyền riêng tư để quấy rối cho đến suy giảm hiệu suất trong công việc, và danh sách không kết thúc ở đây.
Nghiên cứu chắc chắn không được thực hiện nhằm mục đích phá hoại việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội, mà để hiểu rõ hơn về các công cụ này và nâng cao nhận thức tốt hơn về các rủi ro, nhằm khuyến khích người dùng sử dụng đúng mức và giúp các kỹ sư CNTT, nhà giáo dục và nhà quản lý, chính trị gia áp dụng các công cụ để giảm thiểu tác động tiêu cực có thể có.
Danh mục các chuyên đề có nguy cơ cao nhất
46 dữ kiện có hại được xác định trong sáu loại chuyên đề chung:
* Cái giá của việc trao đổi trên mạng xã hội, bao gồm cả những tổn thương về tâm lý như trầm cảm, lo lắng, ghen tuông, cũng như lãng phí thời gian, sức lực và tiền bạc.
* Nội dung gây phiền hà, bao gồm nhiều nguồn nội dung gây xáo trộn, gây khó chịu hoặc kích thích, chẳng hạn như nội dung bạo lực, khiêu dâm hoặc tình dục.
* Những vấn đề về quyền riêng tư, bao gồm các mối đe dọa đến quyền riêng tư liên quan đến việc thu tập, sử dụng lại hoặc chia sẻ thông tin cá nhân ra bên ngoài.
* Các mối đe dọa bảo mật, tức là thiệt hại do gian lận và lừa dối như phishing[1] [lừa đảo] hay do khoa kỹ thuật xã hội gây ra.
* Đe doạ trực tuyến, bao gồm bất kỳ hình thức lạm dụng hoặc quấy rối nào đối với hoạt động của các nhóm hay cá nhân, chẳng hạn như tin nhắn lăng mạ, đeo bám, truyền bá lời nói dối và tán chuyện.
* Năng suất và hiệu suất thấp, tức là tác động tiêu cực đến hiệu quả công việc hoặc học tập.
Sau khi thu thập tất cả dữ liệu, nhóm nghiên cứu hiện đang tập trung vào phân tích các dữ kiện có thể tạo ra sự phát triển về chứng nghiện mạng xã hội. Giai đoạn tiếp theo sẽ là phát triển và thử nghiệm các ứng dụng hoặc các tính năng trong việc thiết kế ứng dụng, để có thể giảm số lượng và mức độ của các tác động tiêu cực mà ta gặp phải. Kỳ vọng lớn nhất về vấn đề này là con người, người tạo ra công nghệ, cũng sẽ có thể tìm ra cách, nhờ chính công nghệ, để hạn chế và kiểm soát việc sử dụng nó. Rồi chúng ta sẽ thấy.
-----------------
[1] Thủ đoạn gửi những bức thư điện tử có vẻ như của một công ty hợp pháp để người nhận không ngần ngại tiết lộ mật khẩu, số tài khoản ngân hàng, số thẻ tín dụng và số an sinh xã hội của mình, qua đó người gửi sẽ giở những mánh khoé lừa đảo tiếp theo.
G. Võ Tá Hoàng