Trong bài giáo lý về Thánh Giuse hôm nay, ĐTC đã khai triển về sự kiên định của thánh Giuse trong việc lắng nghe tiếng Chúa. Nhờ lắng nghe tiếng Chúa và để Chúa hướng dẫn, Thánh Giuse đã vượt qua được những thử thách cách anh hùng. ĐTC mời gọi mọi người, đặc biệt các bậc làm cha mẹ bắt chước Thánh Giuse biết nhận ra tiếng Chúa giữa những âm thanh khác nhau trong cuộc sống. Thiên Chúa không bao giờ cho phép một vấn đề nào xảy ra mà không cho chúng ta một sự giúp đỡ cần thiết để đối mặt.
Anh chị em thân mến
Hôm nay tôi muốn tập trung vào hình ảnh Thánh Giuse như một người của giấc mộng. Theo Kinh thánh, cũng như trong nền văn hóa của các dân tộc cổ đại, giấc mộng được coi là phương tiện qua đó Thiên Chúa tự mạc khải mình.[1] Giấc mộng tượng trưng cho đời sống thiêng liêng của mỗi người chúng ta, đó là không gian nội tâm mà mỗi người được kêu gọi để vun trồng và bảo vệ, là nơi Thiên Chúa tỏ mình và thường xuyên nói chuyện với chúng ta. Nhưng chúng ta cũng phải nói rằng bên trong mỗi người không chỉ có tiếng nói của Chúa mà còn có nhiều tiếng nói khác nữa. Ví dụ, tiếng nói của những nỗi sợ hãi, tiếng nói của những kinh nghiệm trong quá khứ, tiếng nói của hy vọng, và còn có cả tiếng nói của những kẻ xấu muốn lừa gạt chúng ta và làm cho chúng ta hoang mang. Do đó, điều quan trọng là có thể nhận ra tiếng Chúa giữa những âm thanh khác nhau. Thánh Giuse chứng tỏ rằng ngài biết cách trau dồi sự thinh lặng cần thiết, và nhất là đưa ra những quyết định đúng trước Lời Chúa đang nói với ngài trong lòng. Hôm nay, sẽ rất tốt cho chúng ta nếu biết đọc lại 4 giấc mộng được trình bày trong Tin mừng, mà Thánh Giuse là nhân vật chính, để hiểu cách đặt mình trước mặc khải của Thiên Chúa. Tin mừng đã kể cho chúng ta bốn giấc mộng của thánh Giuse.
Trong giấc mộng đầu tiên (Mt 1,18-25), sứ thần giúp Thánh Giuse giải quyết bi kịch đang tấn công ngài khi được biết Đức Maria mang thai: “Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: "Này ông Giuse, con cháu Đavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ" (câu 20-21). Và lập tức Thánh Giuse đáp lại bằng cách: “Khi tỉnh giấc, ông Giuse làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về nhà” (c.24).
Cuộc sống nhiều khi đặt chúng ta trước những hoàn cảnh mà chúng ta không hiểu và dường như không có cách giải quyết. Trong những lúc như vậy, hãy cầu nguyện, nghĩa là hãy để cho Thiên Chúa chỉ cho chúng ta biết phải làm gì. Thực vậy, lời cầu nguyện thường xuyên làm nảy sinh trong chúng ta trực giác về lối thoát, về cách giải quyết hoàn cảnh đó như thế nào.
Anh chị em thân mến, Thiên Chúa không bao giờ cho phép một vấn đề nào xảy ra cho chúng ta mà không ban cho chúng ta sự trợ giúp cần thiết để đương đầu với nó. Ngài không ném chúng ta vào lò lửa một mình. Ngài không bỏ chúng ta giữa các thú dữ. Không. Khi Thiên Chúa cho chúng ta thấy một vấn đề hoặc tiết lộ một vấn đề gì, Ngài luôn ban cho chúng ta trực giác, sự giúp đỡ, sự hiện diện của Ngài, để thoát ra khỏi đó và để giải quyết vấn đề.
Giấc mộng mạc khải thứ hai của Thánh Giuse xuất hiện khi tính mạng của Hài nhi Giêsu gặp nguy hiểm. Một thông điệp rất rõ ràng: “Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai cập, và cứ ở đó cho đến khi tôi báo lại, vì vua Hêrôđê sắp tìm giết Hài Nhi đấy!” (Mt 2, 13). Thánh Giuse, không do dự, ngài đã vâng phục: “Ông Giuse liền trỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai cập. Ông ở đó cho đến khi vua Hêrôđê băng hà, để ứng nghiệm lời Chúa phán xưa qua miệng ngôn sứ: Ta đã gọi con Ta ra khỏi Ai Cập" (câu 14-15).
Trong cuộc sống, tất cả chúng ta đều trải qua những nguy hiểm vốn đe dọa sự sống của mình hoặc của những người chúng ta yêu thương. Trong tình cảnh này, việc cầu nguyện có nghĩa là lắng nghe Lời có thể mang lại cho chúng ta lòng can đảm như Thánh Giuse, để đối diện với những khó khăn mà không chịu khuất phục.
Ở Ai Cập, Thánh Giuse đợi chờ tín hiệu từ Thiên Chúa để có thể hồi hương; và ở đây chính là nội dung của giấc mơ thứ ba. Thiên thần tiết lộ cho Thánh Giuse biết rằng những kẻ muốn giết hài nhi đã chết và truyền cho thánh nhân lên đường hồi hương cùng với Đức Maria và Chúa Giêsu (x. Mt 2,19-20). Thánh Giuse “đã trỗi dậy, đem hai nhi và Mẹ Người về đất Israel” (c. 21). Nhưng chính trong chuyến trở về “vì nghe biết Ackhêlao đã kế vị vua cha là Hêrôđê, cai trị miền Giuđê, nên ông sợ không dám về đó” (c.22). Và đây là mặc khải thứ tư: “Rồi sau khi được báo mộng, ông lui về miền Galilê và đến ở tại một thành kia gọi là Nadarét, để ứng nghiệm lời đã phán qua miệng các ngôn sứ rằng: Người sẽ được gọi là người Nadarét”.
Sợ hãi cũng là một phần của cuộc sống và nó cũng cần lời cầu nguyện của chúng ta. Thiên Chúa không hứa với chúng ta rằng chúng ta sẽ không bao giờ biết sợ, nhưng với sự giúp đỡ của Ngài, nỗi sợ sẽ không là tiêu chí cho các quyết định của chúng ta. Thánh Giuse đã trải qua những sợ hãi nhưng Thiên Chúa cũng hướng dẫn ngài vượt qua nó. Sức mạnh của lời cầu nguyện mang lại ánh sáng cho chúng ta trong những hoàn cảnh tăm tối.
Tôi nghĩ đến khoảnh khắc lo sợ này của nhiều người, vốn đang bị đè bẹp bởi gánh nặng của cuộc sống và không còn có thể hy vọng hay cầu nguyện thêm nữa. Thánh Giuse sẽ có thể giúp đỡ họ biết mở ra cuộc đối thoại với Thiên Chúa, để tìm lại ánh sáng, sức mạnh và bình an.
Tôi cũng nghĩ đến các bậc cha mẹ đang gặp những vấn đề về con cái của mình. Những đứa con mang nhiều bệnh tật, đau yếu, thậm chí là mắc bệnh vĩnh viễn: biết bao nỗi đau ở nơi đó. Các bậc cha mẹ nhận thấy những khuynh hướng tình dục khác nhau nơi con cái, rồi suy nghĩ làm thế nào để giải quyết chuyện này và làm sao để đồng hành với con cái chứ không trốn tránh trong một thái độ lên án. Các bậc cha mẹ chứng kiến con của mình ra đi, khuất bóng, vì bệnh tật và – càng buồn hơn, khi chúng ta đọc thấy trên các tạp chí hằng ngày – những thiếu niên nghịch ngợm rồi cuối cùng kết liễu trong vụ tai nạn xe hơi. Những bậc cha mẹ thấy con cái của mình không đi học và không biết phải làm gì... rất nhiều vấn đề đối với các bậc làm cha mẹ. Chúng ta hãy nghĩ cách để giúp họ. Và tôi xin nói với các bậc cha mẹ này rằng: anh chị em đừng sợ. Vâng, có đau thật. Rất nhiều. Nhưng anh chị em hãy nghĩ cách giải quyết như Thánh Giuse đã giải quyết những vấn đề và anh chị em hãy cầu xin ngài giúp đỡ mình. Đừng bao giờ lên án con cái.
Điều khiến tôi thấy động lòng - từng xảy ra cho tôi ở Buenos Aires – khi tôi lên chuyến xe bus và đi ngang qua một nhà tù: có nhiều người đang xếp hàng dài để vào thăm các tù nhân. Có nhiều bà mẹ ở đó khiến cho tôi thấy động lòng: trước vấn đề của những đứa con lầm lạc, bị vào tù, họ không bỏ mặc con mình, họ cắm mặt vào đó và đồng hành cùng con. Đây là lòng dũng cảm; lòng dũng cảm của người cha, người mẹ luôn đồng hành với con cái. Chúng ta cầu xin Chúa ban cho tất cả người cha, người mẹ lòng dũng cảm này, như đã ban cho Thánh Giuse. Và rồi hãy cầu nguyện xin Chúa giúp chúng ta trong những khoảnh khắc này.
Tuy nhiên, cầu nguyện không bao giờ là cử chỉ trừu tượng hoặc thuần túy nội tâm, giống như các phong trào duy linh mang tính ngộ đạo hơn là Kitô giáo. Không, nó không phải vậy. Cầu nguyện luôn gắn liền mật thiết với đức ái. Chỉ khi kết hợp tình yêu với cầu nguyện, tình yêu dành cho con cái, như trường hợp mà tôi vừa kể, hay tình yêu dành cho tha nhân thì chúng ta mới có thể hiểu được sứ điệp của Chúa. Thánh Giuse đã cầu nguyện, lao động và yêu thương – là ba điều tuyệt đẹp đối với các bậc cha mẹ: Cầu nguyện, lao động và yêu thương – và vì lý do này mà Thánh Giuse luôn nhận được thứ cần thiết để đối phó với những thử thách của cuộc sống. Chúng ta hãy phó thác cho thánh Giuse, cho sự chuyển cầu của Ngài.
Lạy Thánh Cả Giuse, ngài là người của giấc mộng,
xin dạy chúng con biết phục hồi đời sống thiêng liêng
là không gian nội tâm, nơi Chúa tự mạc khải và cứu rỗi chúng con.
Xin hãy loại khỏi chúng con suy nghĩ rằng cầu nguyện là vô ích.
Xin giúp mỗi người chúng con biết đáp lại những gì Thiên Chúa chỉ cho chúng con.
Xin cho những lý lẽ của chúng con được ánh sáng của Chúa Thánh Thần chiếu rọi,
cho tâm hồn của chúng con được dũng mạnh nhờ sức mạnh của Ngài,
và những nỗi sợ của chúng con được cứu rỗi nhờ lòng thương xót của Ngài. Amen
[1] Xem Sáng thế ký 20,3; 28,12; 31.11.24; 40,8; 41,1-32; Nm 12,6; 1 Sam 3,3-10; Dn 2; 4; Gb 33,15.
G. Võ Tá Hoàng
