Đã bao lần chúng ta nghe thánh Phaolô chỉ trích về phụ nữ? Trong bức thư đầu tiên gửi tín hữu Têxalônica, cho thấy một cái nhìn rất khác về thái độ của thánh Phaolô. Bài đọc II của Chúa nhật hôm nay, đặt giữa hai bài đọc, chỉ trích các nhà lãnh đạo tôn giáo vì đã thất bại trong ơn gọi của họ, riêng thánh Phaolô đã mô tả công việc mục vụ đích thực bằng những thuật từ rất nữ tính.
Lá thư đầu tiên của thánh Phaolô, có lẽ là bản văn cổ nhất trong Kinh thánh Tân ước, cho chúng ta biết rõ về cuộc đời và suy nghĩ của các kitô hữu sơ khai. Người Têxalônica, gốc Hy Lạp, không hiểu Kinh thánh bằng tiếng Do Thái, nên Phaolô không quan tâm đến mối liên hệ trong việc rao giảng của ngài với truyền thống Do Thái. Có thể nói, Têxalônica là lãnh thổ nguyên tuyền, màu mỡ dành cho Tin mừng, nơi đó kêu gọi thánh Phaolô biện phân về cách làm cho Tin Mừng trở nên sống động đối với các nền văn hóa, khác với nền văn hóa của ngài.
Văn hóa phụ hệ của Hy Lạp và Do Thái đánh giá thấp sự đóng góp của người nữ trong xã hội. Những người cùng thời với Phaolô có thể đã nghĩ rằng ngài đi quá xa khi mô tả sứ mệnh của ngài với hành động của một bà mẹ cho con bú. Mang trong mình một truyền thống coi trọng việc giảng dạy giáo lý và tranh luận thần học, Phaolô mô tả chức vụ của mình tràn đầy dịu dàng và tình cảm. Cuối cùng thánh nhân nói rằng, ngài và những người bạn đồng hành của mình mong muốn được chia sẻ chính con người của mình với cộng đoàn bằng một hình ảnh chính xác về những gì mà một bà mẹ làm cho con mình.
Ngược lại với lời cảnh báo của Chúa dành cho các mục tử “đã đi trệch đường và làm cho nhiều người lảo đảo trên đường Luật dạy” (Mal 1) , Thánh Phaolô tạ ơn Chúa vì cách mà lời của ngài đã đến với cộng đoàn như chính lời của Thiên Chúa. “Chúng tôi không ngừng tạ ơn Thiên Chúa, vì khi chúng tôi nói cho anh em nghe lời Thiên Chúa, anh em đã đón nhận, không phải như lời người phàm, nhưng như lời Thiên Chúa”. Không giống các kinh sư và pharisiêu mà Chúa Giêsu chỉ trích đã không nội tâm hóa sứ điệp họ rao giảng (Mt 23). Thánh Phaolô và các bạn đã cố gắng làm chứng bằng cuộc sống cũng như bằng lời nói của mình. Họ vui mừng vì cộng đoàn của họ đã khám phá ra quyền năng tương tự của Chúa đang hành động trong cuộc sống của chính họ.
Trong đoạn ngắn này của thư gửi tín hữu Têxalônica, Phaolô đã phác thảo một nền thần học về ơn gọi và mục vụ. Ngài mô tả cách tiếp cận truyền giáo của mình tự nhiên và cũng kỳ diệu, như cách mà cơ thể của người mẹ tạo ra chất dinh dưỡng cho đứa con đói khát của mình. Bà mẹ sẵn sàng chu cấp là bởi vì đứa trẻ đang đói, bà có khả năng cho đi bản thân mình theo một trong những cách độc đáo và thân mật nhất mà bất kỳ sinh vật nào cũng có thể cho được. Bằng cách mô tả sứ vụ của mình giống như đặc tính của người mẹ, thánh Phaolô lặp lại cảnh Bữa Tiệc Ly trong đó Chúa Giêsu hiến thân mình cho người khác và truyền lệnh cho họ cũng làm như vậy.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu kết thúc cuộc chỉ trích các mục tử giả hình bằng một trong những chủ đề thú vị của Người: "Trong anh em, người làm lớn hơn cả, phải làm người phục vụ anh em. Ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống ; còn ai hạ mình xuống, sẽ được tôn lên”. Thánh Phaolô đáp ứng cách tự nguyện những nhu cầu của người khác phần nào đã phản ánh điều đó. Bằng cách sử dụng hình ảnh người mẹ cho con bú, thánh Phaolô bảo đảm với chúng ta rằng việc sống ơn gọi của chúng ta sẽ diễn ra một cách tự nhiên miễn là chúng ta sẵn lòng quảng đại và đáp ứng nhu cầu của người khác.
Thánh Phaolô không đòi hỏi các tín hữu Têxalônica thi hành chức vụ như ngài. Thánh nhân chỉ yêu cầu họ hãy để lời Chúa tiếp tục tác động trong họ như đã có trong ngài. Trẻ hay già, độc thân hay người đã lập gia đình, bất kể giới tính, bất kể là ai, tất cả những gì Chúa yêu cầu là chúng ta hãy cho đi chính bản thân của mình, và hãy cho đi tất cả những gì của mình. Và rồi, như điều đã xảy ra với người mẹ cho con bú, ân sủng của Thiên Chúa sẽ chảy trào trong chúng ta vì lợi ích của tất cả mọi người.
G. Võ Tá Hoàng