Paolo Affatato
Mười ba người đã hiến dâng cuộc đời đến đổ máu. Giáo hội hoàn vũ đã mất mười ba nhà truyền giáo, bị giết chết trong năm 2024. Mười ba người đã được rửa tội, bao gồm các linh mục, tu sĩ và giáo dân, đã dấn thân trong công việc mục vụ ở những góc trời xa xôi trên thế giới. Mười ba người thường thầm lặng, xa ánh đèn sân khấu, thực hiện công việc tông đồ loan báo Tin Mừng, trao ban các bí tích và từ thiện cách tận tâm và đơn sơ.
Như mọi năm, báo cáo của hãng tin Fides, hiệp hội Giáo hoàng truyền giáo, trình bày những câu chuyện về các nhà truyền giáo và các nhân viên mục vụ bị sát hại trên khắp thế giới. Cơ quan này thuộc Bộ truyền giáo, chuyên giám sát những người đã hy sinh mạng sống, vì đức tin, họ dấn thân phục vụ Giáo hội, xem xét ở phạm vi rộng hơn và ghi nhận tất cả những người Công giáo tham gia cách nào đó đến công việc mục vụ và các hoạt động của giáo hội bị chết một cách bạo lực, dù không hẳn là "vì lòng thù hận đối với đức tin". Do đó, báo cáo này không sử dụng thuật ngữ "các vị tử đạo", ngoại trừ nguyên nghĩa của nó là "nhân chứng", để không đưa ra suy xét điều mà Giáo hội có thể đưa ra về một số người trong quá trình phong thánh.
Theo dữ liệu được xác nhận của hãng tin Fides, trong năm 2024, trên thế giới có tám linh mục và năm giáo dân bị giết. Báo cáo cho biết, có sáu người trong số đó thiệt mạng ở Châu Phi và năm người ở Châu Mỹ, hai người ở châu lục mà những năm gần đây "thay phiên nhau đứng đầu bảng xếp hạng bi thảm này". Cụ thể, ở châu Phi có hai linh mục bị sát hại tại Nam Phi và một ở Cameroon, một giáo lý viên và một tình nguyện viên ở Burkina Faso, một giáo dân ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Ở châu Mỹ, một linh mục bị giết ở Colombia, một ở Ecuador, một ở Mêxicô. Các giáo dân bị bắn chết: một cộng tác viên giáo xứ ở Brazil, một giáo dân ở Honduras. Châu Âu cũng nằm trong danh sách này: ở Tây Ban Nha, Juan Antonio Llorente, tu sĩ dòng Phanxicô Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, đã bị ám sát tại tu viện nơi ngài sống ở Gilet. Ở Ba Lan, linh mục Lech Lachowicz, 72 tuổi, đã chết sau khi bị một người đàn ông cầm rìu tấn công vào nhà xứ. Năm 2024 không có nhà truyền giáo nào bị giết ở Châu Á nhưng có nhiều quốc gia ở lục địa rộng lớn này, nơi các nhân viên mục vụ đã đối mặt với nguy hiểm đến tính mạng hoặc bị thương nặng do xung đột, bất ổn và tội phạm.
Từ những thông tin được xác minh và công bố bởi Fides, từ tiểu sử của các nạn nhân, xuất hiện những hình ảnh về cuộc sống hàng ngày trong những bối cảnh thường bị đánh dấu bởi bạo lực, nghèo đói, áp bức và bất an. Điển hình là trường hợp của Juan Antonio López, điều phối viên mục vụ xã hội thuộc giáo phận Trujillo và là thành viên sáng lập mục vụ sinh thái toàn diện ở Honduras, một người nổi tiếng với cam kết vì công lý xã hội, "đã lấy được sức mạnh và can đảm từ đức tin Kitô của mình". Vụ sát hại López, người đã tố cáo mối liên hệ được cho là giữa các thành viên của chính quyền địa phương Tocoa và tổ chức tội phạm, diễn ra trong bối cảnh đàn áp ngày càng gia tăng đối với những người bảo vệ nhân quyền ở Honduras. Đức Giáo hoàng Phanxicô, trong buổi đọc Kinh Truyền Tin ngày 22 tháng 9 vừa qua, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ những người bảo vệ công lý và "dấn thân vì lợi ích chung để đáp lại tiếng kêu của người nghèo và trái đất".
Danh sách mười ba người bị giết trong năm 2024 làm tăng thêm tổng số các nhà truyền giáo và nhân viên mục vụ đã hy sinh mạng sống. Theo Fides tính từ năm 2000, con số là 608 người. Đức Giáo hoàng Phanxicô ngày 26 tháng 12 năm 2023, dịp lễ thánh Stêphanô tử đạo tiên khởi, đã nhắc lại: "Những anh chị em này xem ra có thể là những kẻ thất bại, nhưng ngày nay chúng ta thấy nó không phải vậy. Bây giờ cũng như khi đó, thực tế là, những hạt giống hy sinh của họ, tưởng như đã chết, lại nảy mầm, sinh hoa kết quả, vì qua họ Thiên Chúa tiếp tục thực hiện những điều kỳ diệu, thay đổi tâm hồn và cứu rỗi con người".
G. Võ Tá Hoàng