CHÚA NHẬT 8 THƯỜNG NIÊN, NĂM C
Hc 27, 4-7; 1 Cr 15, 54-58; Lc 6, 39-45
“Lòng đầy thị miệng mới nói ra” (Lc 6, 45)
Anh chị em thân mến,
Hôm nay, Lời Chúa đưa chúng ta đến một chủ đề quen thuộc, nhưng lại vô cùng sâu sắc và thiết thực: Lời nói và tâm hồn. Chúng ta thường nghe câu "Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau", hoặc “Lời nói gói vàng”, hay “Chim khôn hót tiếng rảnh rang, người khôn ăn nói dịu dàng dễ nghe”. Nhưng Lời Chúa hôm nay còn đi xa hơn thế. Ngài không chỉ dạy chúng ta cách ăn nói khéo léo để giao tiếp xã hội, mà còn mời gọi chúng ta kiểm tra sự chân thật trong lời nói, và sự thống nhất giữa lời nói và con người thật của mình.
Bài đọc thứ nhất trích từ sách Huấn Ca đã khẳng định điều này một cách mạnh mẽ: “Khi người ta sàng, những rác rến còn lại thế nào, thì nết xấu của một người cũng xuất hiện trong lời nói kẻ ấy như vậy. Lò lửa thì nung luyện bình sành, còn gian nan thì thử những người công chính”. Huấn Ca còn nói: "Xem trái liền biết cây thế nào, thì nghe lời nói cũng biết tư tưởng lòng người như thể ấy." Cây táo sẽ sinh trái táo, cây cam sẽ sinh trái cam. Tương tự, lời nói xuất phát từ tâm hồn. Nếu tâm hồn chất chứa yêu thương, chân thật, lời nói sẽ tự nhiên hiền hòa, xây dựng. Nếu tâm hồn đầy dẫy ganh ghét, dối trá, lời nói cũng sẽ cay độc, giả tạo. Đừng vội vàng đánh giá một người chỉ qua vẻ bề ngoài hay những lời hoa mỹ ban đầu. Hãy lắng nghe lời nói của họ, và quan sát hành động của họ theo thời gian, bạn sẽ dần nhận ra con người thật của họ.
Kinh nghiệm sống cũng cho thấy điều này đúng lắm. Dân gian mình có câu "Ăn có nhai, nói có nghĩ" hay "Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói". Lời nói có sức mạnh ghê gớm. Một lời nói tử tế, khéo léo có thể mở ra cơ hội, xây dựng mối quan hệ, thậm chí thay đổi cả cuộc đời. Ngược lại, lời nói thiếu suy nghĩ, cay nghiệt, miệt thị có thể gây tổn thương sâu sắc, phá tan mọi thứ. Vậy nên, cẩn trọng với lời nói là điều vô cùng quan trọng.
Lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta rằng không thể che giấu bản chất thật của mình qua lời nói. Dù chúng ta có cố gắng “diễn kịch”, đeo mặt nạ, thì sớm muộn gì, lời nói cũng sẽ “tố cáo” con người thật của chúng ta. Vì như chính Chúa Giêsu đã nói trong Tin Mừng hôm nay: “Lòng đầy thì miệng mới nói ra” (Lc 6, 45). Tâm hồn chứa đựng điều gì, tốt hay xấu, thiện hay ác, thì lời nói cũng sẽ tuôn trào ra như vậy.
Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu còn dùng những hình ảnh rất cụ thể và sống động để minh họa cho chân lý này. Ngài đặt câu hỏi: “Người mù có thể dẫn người mù được chăng? Cả hai lại không sa xuống hố ư?” (Lc 6, 39). Chúa muốn cảnh báo chúng ta về sự nguy hiểm của việc “mù quáng” về tâm linh và đạo đức. Nếu chúng ta không tự nhận ra những khuyết điểm, những “cái đà” trong mắt mình, thì làm sao có thể hướng dẫn người khác, làm sao có thể giúp anh chị em mình “lấy cái rác” ra khỏi mắt họ? Chúa Giêsu nhấn mạnh: “Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi bấy giờ con mới thấy rõ để lấy cái rác ra khỏi mắt anh em con” (Lc 6, 42). Lời dạy này không chỉ là lời mời gọi sống khiêm tốn, biết tự xét mình, mà còn là lời cảnh tỉnh về tính giả hình. Chúng ta thường dễ dàng phê phán, chỉ trích người khác, trong khi lại mù quáng trước những lỗi lầm của bản thân. Chúng ta hay “thấy rác trong mắt người khác mà không thấy đà trong mắt mình”. Đó là thái độ giả hình mà Chúa Giêsu lên án mạnh mẽ.
Lời Chúa hôm nay còn giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối tương quan giữa đời sống nội tâm và hành động bên ngoài. Chúa Giêsu khẳng định: “Không có cây tốt nào sinh trái xấu, cũng chẳng có cây xấu nào sinh trái tốt… Cây nào sinh trái nào, thì người ta nhận biết cây ấy” (Lc 6, 43-44). Cũng như cây tốt sinh trái tốt, cây xấu sinh trái xấu, người có lòng tốt sẽ nói lời tốt, làm việc tốt, và ngược lại. Hành động và lời nói của chúng ta là “trái” của đời sống nội tâm. Nếu tâm hồn chúng ta được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa, bằng tình yêu thương, bằng những giá trị Tin Mừng, thì chắc chắn lời nói và hành động của chúng ta cũng sẽ phản ánh những điều tốt đẹp đó. Ngược lại, nếu tâm hồn chúng ta bị ô nhiễm bởi sự ích kỷ, ghen ghét, hận thù, thì lời nói và hành động của chúng ta cũng sẽ mang những “trái đắng”.
Thánh Phaolô trong bài đọc thứ hai cũng nhắc nhở chúng ta về hy vọng phục sinh. Dù cuộc sống có khó khăn, thử thách, chúng ta vẫn có niềm tin vào Chúa Kitô Phục Sinh. Niềm tin ấy giúp chúng ta sống tốt hơn, yêu thương hơn, và nói những lời mang lại sự sống, sự hy vọng cho người khác.
Anh chị em thân mến,
Lời Chúa hôm nay là một lời mời gọi sống chân thật và chính xác. Chân thật trong lời nói, chân thật trong hành động, và nhất là chân thật trong tâm hồn. Để có thể nói từ cõi lòng những điều tốt đẹp, chúng ta cần dành thời gian lắng nghe Lời Chúa, cầu nguyện, xét mình, và thanh luyện tâm hồn mỗi ngày. Chúng ta cũng cần tập sống khiêm tốn, biết nhận ra những khuyết điểm của bản thân, và sẵn sàng đón nhận sự tha thứ của Chúa.
Lạy Chúa Giêsu Kitô,
Chúng con cảm tạ Chúa vì Lời Chúa hôm nay đã soi sáng và thức tỉnh lương tâm chúng con. Xin Chúa Thánh Thần ngự đến, thanh luyện tâm hồn chúng con, giúp chúng con nhận ra những khuyết điểm và yếu đuối của bản thân.
Xin Chúa ban cho chúng con ơn khôn ngoan và cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói. Xin cho lời nói của chúng con luôn xây dựng, an ủi và mang lại niềm vui cho người khác. Xin Chúa giúp chúng con tránh thói xét đoán và phê bình anh chị em mình, nhưng luôn biết nhìn vào chính mình trước tiên.
Xin Chúa ban cho chúng con sự chân thành và khiêm tốn, để chúng con sống thật với lòng mình, không giả hình và luôn biết học hỏi, sửa đổi bản thân mỗi ngày. Xin Chúa củng cố đức tin và lòng cậy trông của chúng con, để chúng con luôn vững vàng trong niềm tin vào sự phục sinh của Chúa và luôn nhiệt thành trong công việc của Chúa.
Xin Chúa cho chúng con trở nên “cây tốt sinh quả tốt” trong đời sống hằng ngày, để đời sống chúng con luôn làm chứng cho tình yêu và lòng thương xót của Chúa. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con. Amen.
G. Võ Tá Hoàng